İman ve Salih Amel ilişkisinde Gözden Kaçırdıklarımız!

İman-Salih Amel ilişkisi her müslümanın muhakkak bilmesi gereken güçlü bir bağdır. Amel “Bir kimsenin dinin buyrukları uyarınca yerine getirdiği, yaptığı işler.” şeklinde tanımlanabilir. Amelin salih olmasının en temel şartı, ihlastır; yani yapılan işten, yapılan ibadetten, yapılan hayırdan sadece Allah rızasının beklenmesi, başka hiç bir beklenti gözetilmemesidir.

Büyük çoğunluğumuzun ezbere bildiği ya da aşina olduğu ayetlerde, iman ve salih amel birlikte zikredilir. Ayrıca bunları yerine getirenler de mükafatlarla müjdelenir.

Amel-i salih “iyi, güzel ve faydalı iş”, “Allah’ın rızasına uygun yapılan amel” demektir. Kur’an-ı Kerim’de, imandan sonra, hemen amel-i salihin zikredildiği bir çok âyet var ve bu ayetler iman-amel bağlantısını bize güçlü bir şekilde anlatıyor. Bu aslında düşünmemiz için bir dikkat çekme yöntemi, bir irşattır.

Bu Ayetlere Örnek Olarak:

“Biz insanı en güzel bir biçimde yarattık, sonra onu aşağıların en aşağısına indirdik, Ancak iman edip salih amel işleyenler bundan müstesnadır. Onlar için eksilmeyen devamlı bir ecir vardır.” [Tin suresi 4-5-6. ayetler]

“İman edip salih amel işleyenlere gelince, halkın en hayırlısı onlardır.” [Beyyine suresi 7.ayet]

“Asra yemin ederim ki insan gerçekten ziyan içindedir. Bundan ancak iman edip salih ameller işleyenler, birbirine hakkı tavsiye edenler ve sabrı tavsiye edenler müstesnadır” [Asr suresi 1-2-3. ayetler]

Ayetlerde açıkça görüyoruz ki dinimizde asıl önemli nokta imandır. İman, İslam’a açılan kapının kendisidir. İmandan sonra, temel ibadetlerimizin dışında, salih amel gelir. Fakat salih amel kavramının zamanla anlamı unutulmuş ve maalesef zihnimizde bizi harekete geçirmeye yetecek kadar anlayamıyoruz. Peki salih amel nedir?

Peki Salih Amelin Önemi Nedir?

Kuranı Kerim’de yaklaşık 114 farklı ayette geçen salih amel kavramı, daha çok imanla birlikte kullanılmış. İslam’a iman bağı ile bağlandıktan sonra, imanın bir sonucu olarak salih amel Rıza-i İlahi (Allah Rızası) için çok büyük bir önem ve yere sahiptir.

İman ile salih amelin belirgin bağlantılarından birisi, imanın hayata huşu vermesi ile yapılan salih amellerin, (imanın sonucu olarak) saf niyet taşımasıdır. İman eden kalp, kendisini yaratan yaratıcı ile bütünleşir ve kişiyi yaratıcının hoşnutluğunu  ve mükafatlarını kazandıracak amellere yönlendirir.

Bu noktaya kadar iman ve salih amel arasındaki ilişkiyi ele almaya çalıştık fakat gerçek manada salih amelin içeriği hakkında eksiklerimizin olduğu malumdur. Salih amel zihinlerimizde anlamsızlaştırılmış, basitleştirilmiş kavramlardan bir tanesidir maalesef.

Salih amel denilince zihnimizde sadece kalıplaşmış birkaç ibadet; sadaka vermek, eş dost konu komşunun yardımına koşmak gibi ameller (iyilikler) canlanıyor. Bunlarin dışında sanki hiç salih amel yokmuş algısına kapılıyoruz, oysa:

Rasulullah’ın  (s.a.v) “İman yetmiş küsür şubedir; en üst derecesi la ilahe illallah, en alt derecesi ise çevreyi rahatsız edici bir engeli yoldan kaldırmaktır” (Buhari, İman, 3; Müslim, İman, 58) hadisi şerifini göz önünde bulundurduğumuzda salih amelin kapsamının, insana eziyet veren bir şeyi dahi ortadan kaldırmak olduğunu anlıyoruz. Bu hadis-i şerifi daha derin manasıyla düşündüğümüz zaman insanlığa hizmet etmenin ve bunu en güzel şekilde yerine getirmenin salih amel kapsamı içinde olduğunu idrak ediyoruz. Sanıldığının aksine, her iyilik, yalnızca Allah rızası gözetilmek şartıyla bir Salih  amele yani ibadete dönüştürülebilir.

Bu da demek oluyor ki herhangi bir statüye sahip birisi; öğrenci, öğretmen, milletvekili, doktor, avukat, mühendis, akademisyen, din görevlisi, oto tamirci vb. hangi statü ve mesleğe sahip olursa olsun, ferdin içinde bulunduğu mesleği en güzel şekilde yapması, işine hakkını vermesi ve bunun için gayret göstermesi de salih amel kapsamındadır. Ancak hayatın herhangi bir alanında yaptığımız her türlü mübah veya insanlığa faydalı işin salih amel olması için sağlam bir iman ve hâlis bir niyet içinde olunması gereklidir.

Değerli kardeşim işte bu bilinçle yapılan her salih amelin, toplumların ilerlemesinde ve kalkınmasında etkili olacağı da gayet açıktır. Salih amel toplumsal bir birlik, yardımlaşma ve bütünleşme ile sağlam bir millet bina eder. Rabbim cümlemize sahih bir imanla, salih amellerimizi arttırabilmeyi nasip etsin…

Kaynak:

1- Kur’an’dan Öğütler, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Sayfa 407-408
2- Kur’an’ı Kerim Açıklamalı Meali, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları